واژه ارتوگناتیک در اصطلاح شناسی پزشکی به معنای صاف کردن فک است که عموم مردم از آن به عنوان عمل جراحی ردیف‌سازی فک یاد می‌کنند. جراحی فک با هدف اصلاح ناهنجاری‌های دندانی از جمله عدم تطابق فک و دندان‌های بالا و پایین و… انجام می‌گیرد، که سبب بهبود توانایی جویدن، تکلم و تنفس می‌شود. همچنین جراحی‌ فک می‌تواند در زیبایی و بهبود وضعیت ظاهری نیز نقش بسزایی داشته باشد.

از مهم‌ترین عارضه‌هایی که نیازمند انواع جراحی فک برای افراد می‌شود عبارتند از:
·        ناهنجاری‌های مادرزادی در ناحیه فک و صورت
·        دردهای مزمن در فک یا مفصل فک (TMJ)
·        بی‌اختیار تنفس کردن از راه دهان
·        ناتوان بودن در بهم رساندن لب بدون کشیدن آن
·        وجود آسیب دیدگی یا مصدومیت در ناحیه فک و صورت
·        وجود عارضه اپن بایت(یا فاصله میان دندان‌های بالایی و پایینی در صورتی که دهان بسته است.)

·        اپن بایت دندان‌های قدامی، دراین شرایط همپوشانی میان دندان‌های جلو برروی فک بالا و پایین در هنگام بسته شدن فک ایجاد می‌شود.
·        اپن بایت دندان خلفی، در این شرایط میان دندان‌های عقب دهان برروی فک بالایی و پایینی در هنگام بسته شدن تماسی ایجاد نخواهد شد.
·        اوربایت ناقص، در این شرایط دندان‌های قدامی فک پایین با دندان‌های قدامی فک بالا یا نرم موجود در دهان در هنگام بسته شدن تماسی پیدا نخواهند کرد.

در روش استئوتومی IVRO، جراح فک استخوان را به شکل مورب برش خواهد داد و بخشی از آن را برخواهد داشت، و در روش استئوتومی SSRO (داخل دهانی عمودی راموس)، جراح فک می‌بایست قسمتی پشتی استخوان فک را به شکل عمودی برش می‌دهد.

مواردی وجود دارند که در آن‌ها صورت بیمار بسیار بلند و دارای مشکلاتی همچون مال اکلوژن، جلو بودن لب‌ها و چانه، عدم تقارن است. در این صورت جراح ارتودنتیست جراحی هردو فک پایین و بالا را پیشنهاد می‌کند. برای انجام این جراحی معمولا فک بالایی به سمت بالا و فک پایینی به جلو برده می‌شود که این موارد در کنار عقب بردن نوک چانه سبب تنظیم شدن میزان بلندی صورت و زیبایی چهره خواهد شد.

در بعضی از مواقع عقب رفتگی شدید در ناحیه فک پایینی همراه با چانه کوچک خواهد بود که در اکثر مواقع می‌توان با جا به جایی فک پایینی، جراحی چانه را نیز انجام داد. همچنین می‌توان با  عمل جراحی کمبود چانه را نیز اصلاح نمود، به شکلی که جراح فک یک تکه از استخوان چانه را  از قسمت جلویی آن خواهد برید و او را در موقعیت جدیدی قرار می‌دهند، سپس با استفاده از پیچ و صفحه آنها را تثبیت می‌کنند.

متخصصان جراحی فک پیش از عمل جراحی با استفاده از تصاویر تشخیصی، مدل‌های سه بعدی و نرم افزارهای پیشرفته برنامه‌ درمانی برای بیمار تهیه می‌کنند. همچنین در هنگام مشاوره، معاینه بیهوشی و پیش از انجام آزمایشات خون از بیمار خواسته می‌شود تا مواردی مانند عدم مصرف دخانیت، دو هفته پیش از عمل جراحی یا مصرف نکردن هرگونه خوراکی 6 ساعت قبل از عمل است. همچنین از بیمار خواسته می‌شود تا قبل از جراحی در خصوص داروهای مصرفی خود به پزشک معالج اطلاع رسانی کرده تا در صورتی که منعی برای مصرف وجود نداشت، مانند روزهای معمول از آن استفاده کند.

جراحی فک و صورت را می‌توان به دو شکل بی‌هوشی و بی‌حسی، براساس صلاحدید پزشک و ترجیح بیمار در بیمارستان یا مطب انجام داد. 

از آنجایی که عمل زیبایی فک عموما از دهان صورت می‌گیرد، بنابراین جای زخمی نیز به جا نخواهد گذاشت.

بیمار پس از عمل جراحی دارای درد و ورم مختصری در این ناحیه خواهد بود که می‌توان با کمک مسکن‌های تجویزی و غیرتجویزی آنها را آرام کرد.

·        پس از انجام عمل جراحی اکثر بیماران به صورت خفیف یا متوسط درد را احساس خواهند کرد که می‌توان آن را با مصرف مسکن کاملا آرام کرد.
·        از عوارض معمول پس از انواع جراحی فک می‌توان به ورم اشاره کرد که دارای شدت‌های متغیری می‌باشند. ورم ناشی از جراحی فک پایین بسیار شایع‌تر است و در فردای روز عمل به بیشترین میزان خود خواهد رسید.
·        داشتن خونریزی ملایم پس از جراحی طبیعی خواهد بود. همچنین تجربه خون دماغ شدن خفیف به مدت یک هفته تا دو هفته پس از جراحی فک بالا نگران کننده نخواهد بود.
·        خونریزی داخلی موجود در بافت‌های نرم سبب کبودی می‌شوند، که این خون‌مردگی‌ها معمولا گستره خواهند بود. این کبودی‌ها در مراحل اول در ناحیه فک اما بعدا تا ناحیه گردن و قفسه سینه ادامه خواهند یافت.