جراحي دندان عقل نهفته یک روش رایج دندانپزشکی است که برای پیشگیری یا درمان مشکلاتی نظیر درد شدید، عفونت، آسیب به دندان‌های مجاور، تشکیل کیست یا تومور و حتی اختلال در بایت (نحوه قرارگیری دندان‌ها روی هم) انجام می‌شود. بسیاری از افراد با شنیدن نام “جراحي” دچار اضطراب می‌شوند، اما با پیشرفت‌های چشمگیر در علم دندانپزشکی و تکنیک‌های نوین بیهوشی، این فرآیند به مراتب ساده‌تر، ایمن‌تر و با حداقل ناراحتی برای بیمار همراه است.
در این مقاله قصد داریم به طور جامع به موضوع جراحي دندان عقل نهفته بپردازیم؛ از دلایل ضرورت این جراحي و علائم نهفتگی دندان عقل گرفته تا مراحل انجام جراحی، مراقبت‌های پس از آن و پاسخ به رایج‌ترین سوالات شما. هدف ما این است که با ارائه اطلاعات دقیق و کاربردی، نگرانی‌های شما را کاهش داده و شما را برای تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد سلامت دهان و دندانتان یاری کنیم. با ما همراه باشید تا تمامی جنبه‌های این فرآیند درمانی را با جزئیات بررسی کنیم.
آنچه در این مقاله میخوانید
چرا دندان عقل نهفته نیاز به جراحي پیدا می‌کند؟
دندان‌های عقل، که به آن‌ها دندان‌های آسیاب سوم هم می‌گویند، آخرین دندان‌هایی هستند که در دهان رشد می‌کنند. این دندان‌ها معمولاً بین سنین 17 تا 25 سالگی از لثه بیرون می‌آیند. اما مشکل اینجاست که در بسیاری از افراد، فک به اندازه کافی بزرگ نیست تا این دندان‌ها به درستی و بدون مزاحمت رشد کنند. در نتیجه، دندان عقل ممکن است به طور کامل یا جزئی در زیر لثه و استخوان فک باقی بماند که به آن دندان عقل نهفته می‌گویند.
انواع نهفتگی دندان عقل:
- نهفتگی کامل: دندان به طور کامل در استخوان فک فرو رفته و اصلاً از لثه بیرون نمی‌آید.
- نهفتگی جزئی: بخشی از دندان از لثه بیرون زده، اما قسمت اعظم آن همچنان زیر لثه یا در استخوان فک باقی مانده است.
- نهفتگی زاویه‌دار (Angled): دندان به جای اینکه صاف به سمت بالا رشد کند، با زاویه به دندان‌های مجاور یا به سمت گونه/زبان رشد می‌کند.
- نهفتگی افقی (Horizontal): دندان به صورت افقی در فک قرار گرفته و به دندان کناری فشار می‌آورد.
چرا دندان عقل نهفته مشکل‌ساز می‌شود؟
نهفتگی دندان عقل می‌تواند به مشکلات متعددی منجر شود که اغلب نیاز به جراحي دندان عقل نهفته را ضروری می‌کند. از جمله این مشکلات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد و ناراحتی شدید: فشار دندان نهفته به دندان‌های مجاور یا عصب‌ها می‌تواند باعث درد مداوم، سردرد و حتی درد در ناحیه گوش و فک شود.
- عفونت (Pericoronitis): در نهفتگی‌های جزئی، غذا و باکتری‌ها می‌توانند زیر لثه اطراف دندان گیر کنند و باعث عفونت و التهاب لثه شوند که با درد، تورم، قرمزی و بوی بد دهان همراه است.
- آسیب به دندان‌های مجاور: دندان عقل نهفته ممکن است به ریشه یا تاج دندان آسیاب دوم فشار وارد کند و باعث پوسیدگی، تحلیل ریشه یا حتی شکستگی آن دندان شود.
- تشکیل کیست یا تومور: در موارد نادر، کیسه فولیکولی اطراف دندان نهفته می‌تواند پر از مایع شده و به یک کیست تبدیل شود. این کیست‌ها می‌توانند استخوان فک را تخریب کنند و گاهی اوقات ممکن است به تومور تبدیل شوند.
- مشکلات ارتودنسی: فشار دندان عقل نهفته می‌تواند باعث جابجایی دندان‌های دیگر و برهم‌زدن نظم دندان‌ها شود، به خصوص اگر قبلاً ارتودنسی انجام داده باشید.
- مشکل در تمیز کردن: دندان‌های عقل نهفته یا نیمه‌نهفته به سختی تمیز می‌شوند که خطر پوسیدگی و بیماری لثه را هم برای خودشان و هم برای دندان‌های کناری افزایش می‌دهد.
به همین دلیل، در بسیاری از موارد، دندانپزشک یا جراح فک و صورت توصیه به جراحى دندان عقل نهفته می‌کند تا از بروز این مشکلات پیشگیری شده یا مشکلات موجود درمان گردند. این جراحي یک اقدام پیشگیرانه یا درمانی مهم برای حفظ سلامت دهان و دندان شماست.
علائم و تشخیص دندان عقل نهفته: چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
گاهی اوقات، دندان عقل نهفته ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند و تنها در عکس‌برداری‌های روتین دندانپزشکی کشف شود. اما در بسیاری از موارد، علائم مشخصی وجود دارد که نشان‌دهنده نیاز به بررسی و احتمالا جراحي دندان عقل نهفته است. آگاهی از این علائم می‌تواند به شما کمک کند تا به موقع به دندانپزشک مراجعه کرده و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کنید.
علائم رایج دندان عقل نهفته:
- درد مداوم یا متناوب: این درد معمولاً در ناحیه پشت دهان، فک یا حتی گوش احساس می‌شود. درد ممکن است شدید یا مبهم باشد و هنگام باز کردن دهان، جویدن یا صحبت کردن تشدید شود.
- تورم و قرمزی لثه: ناحیه اطراف دندان عقل، متورم، قرمز و حساس به لمس می‌شود. این وضعیت اغلب نشان‌دهنده التهاب یا عفونت لثه (پریکورونیت) است.
- مشکل در باز کردن دهان یا درد هنگام بلع: اگر عفونت یا التهاب شدید باشد، ممکن است باز کردن کامل دهان دشوار شده یا حتی هنگام بلع احساس درد کنید.
- بوی بد دهان و طعم ناخوشایند: تجمع غذا و باکتری‌ها زیر لثه یا در فضای اطراف دندان نهفته می‌تواند منجر به بوی بد دهان مزمن و طعم ناخوشایند در دهان شود.
- حساسیت یا درد در دندان‌های مجاور: فشار دندان عقل نهفته به دندان‌های کناری می‌تواند باعث حساسیت، درد یا حتی جابجایی آن‌ها شود.
- سردرد یا درد فک: دردهای ارجاعی از دندان عقل نهفته می‌تواند به صورت سردردهای میگرنی یا دردهای مزمن در ناحیه فک و صورت بروز کند.
- غدد لنفاوی متورم در ناحیه گردن: در موارد عفونت شدید، غدد لنفاوی زیر فک یا در ناحیه گردن ممکن است متورم و دردناک شوند.
چگونه دندان عقل نهفته تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص دندان عقل نهفته به طور دقیق توسط دندانپزشک انجام می‌شود و شامل مراحل زیر است:
- معاینه بالینی: دندانپزشک دهان شما را معاینه می‌کند تا وضعیت لثه‌ها، دندان‌ها و هرگونه علائم ظاهری نهفتگی یا التهاب را بررسی کند.
- گفتگو با بیمار: دندانپزشک در مورد علائم شما، شدت درد و سابقه پزشکی‌تان سوالاتی می‌پرسد.
- عکس‌برداری با اشعه ایکس (رادیوگرافی): این بخش حیاتی‌ترین مرحله تشخیص است. عکس‌های اشعه ایکس (مانند پانورامیک) به دندانپزشک اجازه می‌دهند تا:
- موقعیت دقیق دندان عقل (عمق نهفتگی، زاویه قرارگیری) را مشاهده کند.
- نزدیکی دندان به عصب فکی تحتانی (عصب آلوئولار تحتانی) را ارزیابی کند.
- وجود هرگونه کیست، تومور یا آسیب به دندان‌های مجاور را تشخیص دهد.
- میزان فضای موجود در فک برای رویش دندان را بسنجد.
- در برخی موارد پیچیده، ممکن است از سی‌تی اسکن دندانپزشکی (CBCT) برای ارزیابی سه‌بعدی و دقیق‌تر استفاده شود، به خصوص اگر دندان بسیار نزدیک به عصب یا ساختارهای حیاتی دیگر باشد.
بر اساس این معاینات و تصاویر رادیوگرافی، دندانپزشک تشخیص نهایی را انجام داده و در صورت لزوم، برنامه درمانی شامل جراحي دندان عقل نهفته را به شما پیشنهاد می‌دهد.
روش‌های جراحي دندان عقل نهفته: از کشیدن ساده تا جراحي پیچیده
جراحي دندان عقل نهفته یک روش دندانپزشکی رایج است، اما نوع جراحي و تکنیک مورد استفاده به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع و میزان نهفتگی دندان: آیا دندان به طور کامل نهفته است یا بخشی از آن بیرون زده؟ زاویه قرارگیری دندان چگونه است؟
- نزدیکی دندان به عصب فکی: آیا دندان عقل نزدیک به عصب آلوئولار تحتانی است؟
- وضعیت سلامت عمومی بیمار: آیا بیمار شرایط پزشکی خاصی دارد؟
به طور کلی، دو نوع اصلی جراحي برای دندان عقل نهفته وجود دارد:
-
کشیدن ساده (Simple Extraction): این روش برای دندان‌هایی که به طور کامل از لثه بیرون آمده‌اند و دسترسی به آن‌ها آسان است، استفاده می‌شود. دندانپزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، دندان را لق کرده و از جای خود خارج می‌کند. این روش معمولاً نیاز به برش لثه یا بخیه ندارد.
-
جراحي (Surgical Extraction): این روش برای دندان‌های نهفته یا نیمه‌نهفته، دندان‌هایی که زاویه دار هستند یا دسترسی به آن‌ها دشوار است، استفاده می‌شود. جراحي دندان عقل نهفته معمولاً توسط جراح فک و صورت انجام می‌شود. مراحل کلی جراحي به شرح زیر است:
- بی‌حسی: قبل از شروع جراحي، ناحیه مورد نظر با استفاده از بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شود. در برخی موارد، ممکن است از آرام‌بخش یا بیهوشی عمومی نیز استفاده شود.
- برش لثه: جراح یک برش کوچک در لثه ایجاد می‌کند تا به دندان نهفته دسترسی پیدا کند.
- برداشتن استخوان (در صورت نیاز): اگر دندان به طور کامل در استخوان فک قرار گرفته باشد، ممکن است نیاز باشد تا مقدار کمی از استخوان اطراف دندان برداشته شود.
- خارج کردن دندان: جراح دندان را به قطعات کوچک‌تر تقسیم می‌کند تا راحت‌تر خارج شود.
- تمیز کردن ناحیه: پس از خارج کردن دندان، ناحیه جراحي به طور کامل تمیز می‌شود.
- بخیه زدن: لثه با بخیه‌های قابل جذب یا غیرقابل جذب بسته می‌شود.
- گذاشتن گاز استریل: یک گاز استریل روی ناحیه جراحي قرار داده می‌شود تا خونریزی را کنترل کند.
تکنیک‌های نوین در جراحي دندان عقل نهفته:
با پیشرفت علم دندانپزشکی، تکنیک‌های جدیدی برای جراحي دندان عقل نهفته ابداع شده‌اند که هدف آن‌ها کاهش درد، تورم و زمان بهبودی است. از جمله این تکنیک‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جراحي با حداقل تهاجم (Minimally Invasive Surgery): در این روش، برش‌های کوچک‌تری در لثه ایجاد می‌شود و از ابزارهای ظریف‌تری استفاده می‌شود. این کار باعث کاهش آسیب به بافت‌های اطراف دندان و بهبودی سریع‌تر می‌شود.
- پی آر پی (PRP): پی آر پی مخفف پلاسمای غنی از پلاکت است. این ماده از خون خود بیمار تهیه شده و حاوی فاکتورهای رشد است که به ترمیم بافت‌ها کمک می‌کند. استفاده از پی آر پی پس از جراحي می‌تواند درد و تورم را کاهش داده و روند بهبودی را تسریع کند.
انتخاب روش مناسب برای جراحي دندان عقل نهفته به تشخیص دندانپزشک و شرایط خاص هر بیمار بستگی دارد.
دکتر مانی آرش راد: متخصص جراحي دهان، فک و صورت
در انتخاب جراح برای انجام جراحي دندان عقل نهفته، تخصص و تجربه پزشک اهمیت بالایی دارد. دکتر مانی آرش راد، متخصص جراحي دهان، فک و صورت، یکی از دندانپزشکان شناخته شده در این زمینه در تهران هستند. ایشان با کسب رتبه برتر در کنکور سراسری و فارغ‌التحصیلی از دانشگاه علوم پزشکی تهران در رشته دندانپزشکی عمومی، تحصیلات خود را در دوره تخصصی جراحي فک و صورت در همان دانشگاه ادامه داده و با موفقیت در آزمون بورد تخصصی، به درجه متخصص جراحي دهان، فک و صورت دست یافته‌اند.
تخصص و تجربه:
- دکتر مانی آرش راد در زمینه جراحي های پیچیده دهان، فک و صورت، از جمله انواع جراحي دندان عقل نهفته، مهارت و تجربه بالایی دارند.
- ایشان علاوه بر جراحي های دندان عقل، در زمینه‌های دیگری مانند جراحی‌های ایمپلنت، بازسازی استخوان فک، جراحی‌های ارتوگناتیک (جراحی‌های اصلاحی فک و صورت)، جراحي کیست‌ها و تومورهای فک و صورت، و همچنین جراحی‌های زیبایی صورت (مانند رینوپلاستی و جراحی چانه) نیز فعالیت می‌کنند.
- سابقه عضویت در هیئت علمی دانشگاه و مدیریت گروه جراحي فک و صورت، نشان‌دهنده دانش و تعهد ایشان به پیشرفت علمی و آموزشی در این حوزه است.
رویکرد درمانی:
دکتر آرش راد بر این باورند که صداقت در درمان و ارائه خدمات باکیفیت، از اصول اساسی در برخورد با بیمار است. بیماران ایشان اغلب به رویکرد بیمارمحور و پشتیبانی پس از جراحي اشاره کرده‌اند که به کاهش نگرانی‌ها و تسریع روند بهبودی کمک می‌کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و هماهنگی برای معاینه، می‌توانید به مطب تهران ( به ادرس زیر) مراجعه کرده یا از طریق راه‌های ارتباطی ذکر شده، با ما تماس بگیرید.
نمونه کارهای دکتر مانی آرش راد
جهت مشاهده نمونه کار های دکتر ارش راد از اینستاگرام ما دیدن نمایید
نوبت‌دهی و مشاوره
برای دریافت نوبت و مشاوره با دکتر مانی آرش راد، می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی با ما در تماس باشید
-
- آدرس
سعادت آباد، سرو غربی، خیابان بخشایش، خیابان پانزده غربی ساختمان پزشکان سینام، طبقه سوم، واحد 11 - شماره تماس
- 09197890709
- 02126760580
- 02122364547
- ساعت کاری
شنبه ، دوشنبه و چهارشنبه
١٥ الى ٢٠
- آدرس
